Wspomnienie o Leszku Mądziku

Leszek Mądzik był artystą, który w sposób unikalny łączył różne dziedziny sztuki, tworząc teatr plastyczny, w którym obraz, światło i dźwięk były nośnikami głębokich treści egzystencjalnych. Jego twórczość wyróżniała się na tle współczesnego teatru, a jego spektakle były przeżyciem nie tylko estetycznym, ale i duchowym.

Inspiracje i początek drogi artystycznej

Urodzony 5 lutego 1945 roku w Bartoszowinach na Kielecczyźnie, Leszek Mądzik od najmłodszych lat był otoczony przyrodą i pejzażami, które później stały się inspiracją dla jego twórczości. Wspominał, że tamte pejzaże są obecne we wszystkich jego spektaklach, wnosząc lęki i niepokoje, które odczuwał w dzieciństwie. Przyroda, wieczory, szelest deszczu – to wszystko przenikało jego teatr, tworząc niepowtarzalną atmosferę.

Po ukończeniu Liceum Plastycznego w Kielcach, gdzie zdobył wykształcenie w zakresie tkactwa, trzykrotnie próbował dostać się na Akademię Sztuk Pięknych, jednak bez powodzenia. To doświadczenie skierowało go na studia z historii sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie zetknął się z teatrem akademickim. Współpraca z takimi reżyserami jak Irena Byrska czy Mieczysław Kotlarczyk pozwoliła mu odkryć własną drogę artystyczną.

Scena Plastyczna KUL

W 1969 roku założył Scenę Plastyczną KUL, gdzie mógł realizować swoje autorskie wizje teatralne. Jego spektakle, pozbawione słów, opierały się na sile obrazu, ruchu i światła. Pierwsze przedstawienie, „Ecce Homo” (1970), było próbą przezwyciężenia tradycyjnej konwencji teatralnej, zrywając z płaskością sceny i wprowadzając głębię oraz przestrzeń. Kolejne spektakle, takie jak „Narodzenia” (1971), „Wieczerza” (1972), „Ikar” (1974), „Piętno” (1975), „Zielnik” (1976), „Wilgoć” (1978), „Wędrowne” (1980), „Brzeg” (1983), „Pętanie” (1986), „Wrota” (1989), „Tchnienie” (1992), „Szczelina” (1994), „Kir” (1997), „Całun” (2000), „Odchodzi” (2003), „Bruzda” (2006), „Przejście” (2010) i „Lustro” (2013), „Gorset” (2016) i „Kres” (2020) stanowiły kontynuację jego poszukiwań artystycznych, eksplorując tematy przemijania, śmierci i duchowości.

Styl i filozofia twórczości

Twórczość Mądzika charakteryzowała się głęboką refleksją nad ludzką egzystencją. Jego teatr był miejscem, gdzie cisza i mrok stawały się narzędziami do eksploracji najgłębszych zakamarków ludzkiej duszy. Fascynowały go przemyślenia św. Jana od Krzyża i św. Teresy z Ávili, a także dorobek Leonarda da Vinci oraz współczesnych artystów, takich jak Alina Szapocznikow, Tadeusz Kantor i Jerzy Nowosielski.

Jego spektakle były pozbawione słów – zamiast dialogu widz otrzymywał obraz, światło, cień i dźwięk, które wspólnie tworzyły przejmującą opowieść o kondycji ludzkiej. Inspiracją dla niego była sztuka sakralna, mistyka oraz klasyczna ikonografia chrześcijańska, a także malarstwo barokowe, szczególnie Caravaggia, w którym kontrast światła i ciemności budował dramaturgię.

Jego teatr był także miejscem kontemplacji – nie tylko wizualnej, ale i duchowej. Widz zostawał sam na sam z własnymi emocjami, wciągnięty w przestrzeń, gdzie światło oświetlało nie tylko scenę, ale także jego własne wnętrze. To doświadczenie nie miało na celu opowiadania historii, lecz budowanie przeżyć, które rezonowały jeszcze długo po opuszczeniu sali teatralnej.

Zainteresowania i wpływ na sztukę współczesną

Choć teatr był jego głównym polem twórczym, Mądzik zajmował się także malarstwem, scenografią, fotografią i grafiką. Jego artystyczna działalność wykraczała poza granice teatru – współpracował z galeriami sztuki, muzeami i instytucjami kulturalnymi, tworząc prace, które poruszały te same tematy co jego spektakle: czas, przemijanie, pamięć i transcendencję.

Jednym z jego innych wielkich projektów była Galeria Sztuki Sceny Plastycznej KUL, którą prowadził od 1985 roku. To wyjątkowe miejsce stało się przestrzenią dla jego własnej twórczości, a także dla wystaw artystów, którzy podzielali jego wrażliwość estetyczną i duchową. Swoje doświadczenie i pasję wykorzystał również przy tworzeniu imponującej kolekcji dla Galerii Współczesnej Sztuki Sacrum „Dom Praczki” w Kielcach, która – zainicjowana dzięki jego wizji – w tym roku obchodzi swoje 20-lecie.

Prowadził także Galerię Saską w Lublinie, wyjątkową przestrzeń ekspozycyjną w otwartej przestrzeni miasta, która umożliwiała odbiorcom kontakt ze sztuką poza tradycyjnymi murami galerii.

Jego wpływ na współczesny teatr plastyczny jest niepodważalny. Dla wielu młodych artystów stał się wzorem – nie tylko pod względem formy, ale także filozofii tworzenia. Podkreślał, że sztuka powinna być świadectwem ludzkiego istnienia, medium pozwalającym dotknąć tego, co niewyrażalne.

Dziedzictwo i pamięć o Leszku Mądziku

Jego odejście jest stratą, którą trudno wypełnić, ale dzieło, które pozostawił, będzie nadal inspirować kolejne pokolenia. Spektakle Sceny Plastycznej KUL, jego fotografie, obrazy i scenografie to nie tylko zapis jego artystycznej wrażliwości, ale także głębokie studium nad człowiekiem i jego miejscem w świecie.

Leszek Mądzik był artystą, który nigdy nie szukał poklasku. Jego teatr istniał poza modą, poza komercją, poza tym, co łatwe i powierzchowne. On sam był sztuką w najczystszej postaci – wymagającą, poruszającą, niepowtarzalną.

Dziś pozostaje nam cisza, ale to cisza, którą Leszek rozumiał najlepiej – pełna treści i pełna światła.

Idea Studio Art miało zaszczyt wieloletniej współpracy z Leszkiem Mądzikiem, realizując dla niego archiwum, wystawy, jubileusze, wydawnictwa i działania medialne. Byliśmy świadkami jego niezwykłej wizji artystycznej i mieliśmy przywilej wspierać go w upowszechnianiu jego dzieł i idei. Jego twórczość pozostaje dla nas nieustanną inspiracją i zobowiązaniem do pielęgnowania pamięci o tym wyjątkowym artyście.

Leszek Mądzik odszedł 18 marca 2025 roku w Lublinie, w wieku 80 lat, pozostawiając po sobie niezwykłe dziedzictwo artystyczne oraz trwałą inspirację dla tych, którzy będą kontynuować podróż ku metafizycznym wymiarom teatru i sztuki.

Msza Św. żałobna Śp. prof. Leszka Mądzika odbędzie się w sobotę 22 marca o godz. 15:00 w Archikatedrze Lubelskiej. Msza pogrzebowa odbędzie się w poniedziałek 24 marca o godz. 14:00 na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie, po czym prochy zostaną złożone w grobie rodzinnym.

Materiały związane z życiem i twórczością Leszka Mądzika:

Radio Dla Ciebie – Cz. I

Radio Dla Ciebie – Cz. II

Radio Lublin – Teatr po horyzont

Radio Lublin – Poradnik dla Wątpiących

I Ty Tu Tworzysz